Lại chuyện khi nguồn tin nói sai!

Lại chuyện khi nguồn tin nói sai!

Có ít nhất hai tờ báo đưa tin về chuyện “Giáo dục Việt Nam thua cả Campuchia” làm tôi phải đọc lại toàn bộ cái báo cáo 569 trang, Global Competitiveness Report 2013-2014 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (World Economic Forum) vừa mới công bố tuần trước.

Tìm mãi không thấy thông tin “Tính hiệu quả của hệ thống giáo dục Việt Nam chỉ xếp thứ 7 trong số 8 nước ASEAN được xếp hạng”, cũng như thông tin “Về giáo dục, WEF ghi nhận Singapore, Malaysia và Brunei Darussalam lần lượt đứng đầu trong khi Campuchia đứng thứ 6, Việt Nam thứ 7 và Thái Lan ở cuối bảng. Lào và Myanmar không được WEF xếp hạng” ở đâu cả.

Chỉ thấy trong báo cáo có bảng đánh giá các nước ASEAN trên cả 12 cột trụ xếp hạng, trong đó cột trụ thứ 4 là “Y tế và Giáo dục Phổ thông” và cột trụ thứ 5 “Giáo dục và đào tạo đại học” thì kết quả cụ thể như sau (trong ngoặc là xếp hạng):

Cột 4: Singapore (2); Malaysia (33); Brunei (23); Thái Lan (81); Indonesia (72); Philippines (96); Việt Nam (67); Lào (80); Campuchia (99); Myanmar (111).

Ở đây, Việt Nam xếp thứ 4, thua ai, trên ai, nhìn vào bảng trên cũng đã rõ.

Cột 5: Singapore (2); Malaysia (46); Brunei (55); Thái Lan (66); Indonesia (64); Philippines (67); Việt Nam (95); Lào (111); Campuchia (116); Myanmar (139).

Về giáo dục đại học, Việt Nam bị đánh giá thua giáo dục phổ thông, xếp hạng 7, chỉ còn hơn được Lào, Campuchia và Myanmar.

Giáo dục Việt Nam phải nói là còn nhiều yếu kém và tình hình không thấy gì cải thiện nhưng kết quả bảng xếp hạng là như thế, chứ đâu có thấy nói giáo dục Việt Nam thua giáo dục Campuchia lại hơn giáo dục Thái Lan? Xếp hạng trên cũng trùng khớp với nhiều nhận định tôi được nghe, rằng giáo dục phổ thông Việt Nam còn khá một chút; giáo dục đại học thì quá yếu kém.

Không trách hai tờ báo trong nước đưa tin như thế được vì họ lấy nguồn từ tờ Bangkok Post. Nhưng tìm trên tờ này thì thấy mặc dù cũng mới đưa tin tuần trước nhưng không hiểu sao họ lại dựa vào Báo cáo Tính cạnh tranh toàn cầu năm ngoái (2012-2013) (trích: "We feel stunned because our ranking is very low," said Phawit Thongrot, assistant to the minister, after reading the WEF's Global Competitiveness Report 2012-2013) (trích một tin khác: The World Economic Forum's Global Competitiveness Report 2012-2013 released earlier this week said Thailand's education quality ranked the worst among eight Asean countries).

Có lẽ họ đọc nhầm báo cáo năm ngoái chăng? Báo cáo năm ngoái cũng dài cỡ 500 trang, không đọc nổi.

*                      *                      *

Hóa ra, tờ Bangkok Post sau đó cho biết, tin này là do ông Pavich Thongroj, cố vấn Bộ trưởng Giáo dục Thái Lan đưa ra. Tờ báo nói mặc dù ông này khẳng định ông lấy nguồn từ Diễn đàn Kinh tế thế giới, Bangkok Post điều tra mới biết đây chỉ là một cuộc khảo sát hỏi ý kiến người Thái xem thử họ đánh giá nền giáo dục Thái Lan đóng góp vào tính cạnh tranh của nền kinh tế như thế nào.

Riêng tôi sau khi kiểm tra lại báo cáo năm ngoái thì thấy trong trong Cột trụ thứ 5 (Giáo dục đại học & Đào tạo) có tám tiêu chỉ nhỏ nữa gồm: tỷ lệ ghi danh phổ thông trung học, tỷ lệ ghi danh đại học, chất lượng hệ thống giáo dục, chất lượng giáo dục (môn toán và khoa học), chất lượng trường đào tạo quản lý, mức độ truy cập Internet tại trường, tính có sẵn các dịch vụ nghiên cứu và đào tạo chuyên ngành, mức độ huấn luyện đội ngũ. Với tiêu chí “chất lượng hệ thống giáo dục” thì năm ngoái đúng là Campuchia xếp hạng 58, Việt Nam hạng 72, Thái Lan hạng 78.

Có lẽ ông này lấy chuyện cũ ra nói hay nói quá lên như thế để kích thích sự nôn nóng phải cải tổ nền giáo dục Thái Lan. Mà báo chí Thái Lan cũng hay, chỉ nói qua chuyện ông này đưa thông tin không chính xác (To put the record straight, it's not true that Thai education is the worst in Asean) sau đó lại tập trung vào phân tích những yếu kém của nền giáo dục nước họ (What's true is that our education system is in an appalling state, which has been confirmed repeatedly by both domestic and international findings). Bộ trưởng Giáo dục Chaturon Chaisaeng nhân đó cam kết đẩy mạnh nỗ lực cải cách nền giáo dục. Cũng là chuyện lạ.